صنعت شيشه در ايران

ايران با در اختيار داشتن بيشترين منابع و مواد اوليه مورد نياز صنعت شيشه كم ترين سهم را در تجارت جهاني اين صنعت پرسود دارا است و هيچگاه در برنامه ريزي ها و نگرش هاي كلان اقتصاد ايران اين صنعت كه اتفاقا در ايران سابقه اي بسيار طولاني دارد در اواويت نبوده است و طي سال هاي اخير صنايع داخلي به هيچ وجه متناسب با تحولات جهاني اين صنعت پيش نرفته اند .

شيشه و بلور ايران جزو آن دسته از كالاهايي است كه به يمن وجود تجارت آزاد غيررسمي ، واردات آن از كشورهاي مختلف شرق و غرب به وفور و به آساني صورت مي گيرد و بازار داخلي از شيشه و بلور ژاپني ، چيني ، فرانسوي ، اتريشي و ...... اشباع شده است و از بازار بسيار مناسبي برخوردار است .

حقيقت اين است كه ايران از غني ترين و ارزان ترين مواد اوليه شيشه جهان را در اختيار دارد اما هيچ گاه سرمايه گذاري اصولي در اين صنعت صورت نگرفته است وتوليد شيشه به صورت سنتي ، غير عملي و با ابزار آلات غير ماشيني توليد شده است و به علت ارزش افزوده بالا و بازار نسبي داخلي زحمت زيادي براي بالا بردن سطح تكنولوژي اين صنعت كشيده نشده است و در نتيجه با وجود مزيت نسبي نه تنها به بازار جهاني دست نيافتيم بلكه بازار داخلي را نيز نسبت به محصولات ايراني بي اعتماد كرده ايم .

در سالهاي اخير چند سرمايه گذاري گسترده قابل توجه در صنعت شيشه صورت گرفته كه نشان

دهنده اين است كه چشم انداز اين صنعت در كشورمان بسيار روشن است و توليد كنندگان خارجي با آگهي از مزيت نسبي ما و مشاهد سرمايه گذاري صورت گرفته كمي به خود آمده اند و براي رقابت با توليد كنندگان داخلي يا سهيم شدن در سرمايه گذاريها حساب ويژه اي باز كرده اند .

در اين ميان نقش دولت به عنوان بزرگترين مرجع حمايت كننده صنايع بخش خصوصي بسيار تعيين كننده خواهد بود و البته منظور از حمايت ، پرداخت كمك هاي نقدي و امكانات نيست بلكه رفع موانع و مزاحمت هاي موجود بر سر راه صنايع است كه هر صنعتگري را از ادامه راه خود منصرف خواهد كرد .

تاريخچه پيدايش شيشه

پليني ¹مورخ بزرگ رومي كشف شيشه را به گروهي از دريانوردان فنيقي نسبت مي دهد . به نظر اين مورخ اين دريانوردان در ساحل براي تهيه و پخت غذا مجبور به روشن كردن آتش بودند ، ولي قطعات سنگي كه ظروف آشپزي خود را بر روي آن بگذارند يافت نمي كردند ، بدين دليل قطعاتي از قليا يا كربنات سديم طبيعي آبدار را كه براي موميايي كردن اجساد حمل مي كردند از ميان بار كشتي ها خارج مي ساختند و از آن براي ساختن پايه هايي براي قرارگيري ظروفشان استفاده مي كردند .

وقتي اين قطعات قليا حرارت مي ديدند با ماسه هاي ساحل آميخته مي شدند و در نهايت مايع ناشناخته اي به صورت جوي باريكي از محل آتش جاري مي گرديد كه به نظر پليني اين مايع ، شكل اوليه شيشه بود .